A Mesa pola Normalización Lingüísitica denunciou o pasado mes de xuño que os premios ás mellores teses doutorais sobre violencia contra as mulleres, dotados con até 3000 euros, só aceptan propostas escritas en castelán
A resposta do goberno equipara as linguas oficiais diferentes do español con calquera lingua estranxeira, polo que A Mesa reclama a rectificación ou o cese da responsable política, Victoria Rosell, e solicita unha entrevista coa ministra de igualdade e co delegado do goberno
Compostela, 8 de setembro de 2020.- A Mesa pola Normalización Lingüística denunciaba o pasado mes de xuño que o Ministerio de Igualdade “nega o mínimo recoñecemento do galego”, ao excluír dos Premios da Delegación do Gobierno contra a Violencia de Xénero a teses doutorais sobre violencia contra a muller (ligazón á convocatoria) os traballos que foran presentados en calquera lingua oficial do Estado, diferente do castelán. Preguntada ao respecto polo deputado do BNG, Néstor Rego, a delegada contra a violencia de xénero, Victoria Rosell, resposta con tópicos e prexuízos contra as outras linguas oficiais nos seus territorios, negando o dereito das galegas e galegos a optar en iguladade de condicións a premios públicos e equiparando as linguas oficiais do Estado diferentes do español con calquera lingua estranxeira. A Mesa reclama a rectificación ou o cese de Victoria Rosell e solicita unha entrevista coa ministra de igualdade e co delegado do goberno, a quen exixirá que anule as convocatorias que discriminan o uso das linguas oficiais do Estado.
Aínda que sinala que “o catalán, o éuscaro, o galego, o valenciano e o aranés son linguas cooficiais, recoñecéndose o dereito do cidadán a empregalas e a obriga dos poderes públicos de garantir este dereito, así como a protexer e promover o seu uso“, a resposta oficial de Rosell insiste en supeditar este dereito fundamental da cidadanía ao carácter “nacional” dos Premios e á obriga de todos os estudantes a coñecer a lingua castelá. “A delegada confunde o deber de coñecemento do español fixado pola Constitución española cun suposto deber de uso”, denuncia a vicepresidenta da Mesa pola Normalización Lingüística e directora do Observatorio de Dereitos Lingüísticos, Elsa Quintas, “e considera polo tanto lexítimo coaccionar as persoas que cumpren todos os requisitos para se presentaren a un premio público e forzalas a usaren o castelán”. “O emprego destes argumentos é máis grave aínda”, recorda, “tratándose da delgación contra a violencia de xénero, por canto pode indicar da exclusión das vítimas de violencia machista polo uso do galego”.
A resposta oficial ofrecida por Rosell asegura que “exixir que as teses doutorais estean redactadas en castelán” non é discriminatorio, porque “a presentación de estudos e traballos ao certame é unha actividade voluntaria, non unha obriga de carácter académico, e supón un extra nas súas carreiras e currículo”. “Só podería considerarse discriminatorio”, afirma, “no caso de que se tratase dunha obriga”. “Todo iso sen prexuízo de que as Comunidades Autónomas dentro do seu ámbito competencial”, abunda a resposta, ” poidan convocar premios ou certames dirixidos a traballos realizados nas linguas cooficiais do seu territorio”. É dicir, o Estado premia unicamente a lingua española e o resto das linguas oficiais fican restrinxidas a aqueles premios e mencións que queiran ofrecer cada unha das comunidades autónomas. “Premios que, como saberá a responsábel política deste ámbito”, recorda Quintas, “nin sequera existen”.
“Esta resposta oficial é unha auténtica burla a calquera principio de igualdade entre cidadáns e constitúe unha chantaxe que pretende forzar ao uso do castelán”, asegura Elsa Quintas. “O racismo lingüístico e todas as formas de discriminación deben ser suprimidas dunha sociedade democrática”, afirma. “As cidadás e os cidadáns galegos deberían ter tanto dereito a presentarse a un premio público como os de calquera outro territorio de Estado”, recorda, “e, por tanto, teñen que ter dereito a facelo na súa lingua propia, tan válida para a investigación científica como calquera outra”. “Da mesma maneira deberían ter dereito a empregar a súa con calquera servizo ou administración do Estado”, remata.
A resposta oficial do goberno equipara, finalmente, as linguas cooficiais no Estado con calquera lingua estranxeira: “nin as bases reguladoras dos premios nin a correspondente convocatoria anual impiden a presentación de teses escritas nunha lingua diferente ao castelán, só que nese caso solicítase que se acompañe da correspondente tradución co fin de garantir a súa comprensión polas persoas integrantes do xuri”. Sinalar que os traballos en catalán, éuscaro, galego e aranés se admitirían se estivesen acompañados da “correspondente tradución” coloca as linguas distintas do español nunha posición de inferioridade a respecto del e no nivel de linguas estranxeiras ante as institucións que, en teoría, representan tamén ás súas autoras/es e converten o traballo na súa lingua orixinal, na práctica, nun anexo.
Como pode un goberno que recoñece que non só debe garantir o dereito da cidadanía a usar a súa propia lingua, senón tamén “protexer e promover o seu uso”, defender unhas liñas máis tarde que é responsabilidade cidadá adaptarse á lingua que mellor lle acaia ás institucións públicas en cada momento? O Estado español confirma, nesta resposta oficial, que a única lingua que recoñece como propia é o castelán e que calquera outra lingua -por moito carácter oficial que teña no seu territorio- ten entidade de lingua estranxeira. Por suposto que é discriminatorio que polo simple feito de empregar o castelán parte do estudantado español teña acceso a “un extra nas súas carreiras e currículo” ao que non teñen acceso o resto das súas compañeiras e compañeiros. Cre o goberno que este tipo de accións “protexen” e “promoven” o uso das linguas cooficiais? En que contexto de uso “normal” dunha lingua oficial que ten “plena validez xurídica nas relacións que manteña con calquera poder público radicado no dito territorio” se pode entender a non admisión dun traballo académico precisamente porque a súa autora ou autor está exercendo o seu dereito a usar a súa lingua propia e oficial? É que a Delegación do Goberno contra a Violencia de Xénero non ten relación territorial cos lugares onde existe un “uso normal” doutra lingua diferente ao castelán?
O goberno español nega, deste xeito, a través da Delegación do Gobierno contra a Violencia de Xénero a liberdade de utilizar o galego nos traballos científicos. A Mesa exíxelle ao goberno do Estado que “depoña a actitude de desprezo ás linguas oficiais diferentes do castelán” e que actúe para garantir a posibilidade de uso. “Unha posibilidade”, salienta, “vetada a través das máis de 500 disposicións legais como a convocatoria deste premio”.
